Ga naar hoofdinhoud
Rijksarchief Leuven

Intro

Ondeugd bij nacht.jpg

Rust, vertier, angst, bijgeloof, licht, donker. De nacht kent vele gezichten en dat was vroeger niet anders. Voor sommige snoodaards bood de duisternis een ideale dekmantel voor activiteiten die het daglicht beter niet konden zien, andere onfortuinlijke zielen konden de drank niet de baas en kwamen vooral in de avonduren in een spiraal van dronkenschap en geweld terecht. Voor deze expo dook het Leuvense Rijksarchief in de archieven van schepenbanken – plaatselijke rechtbanken die onder andere optraden bij strafrechtelijke zaken –  op zoek naar verhalen over nachtelijke criminaliteit in het zeventiende en achttiende-eeuwse Brabant. Hoewel onderzoek aantoont dat er in deze periode ’s nachts niet meer misdrijven plaatsvonden dan overdag, boezemde de nacht meer angst in. Nachtelijke activiteiten buiten de eigen woning werden snel als verdacht gezien en lokale autoriteiten zetten ordonnanties en gerechtelijke officieren in om de openbare orde te handhaven. Zonder lichtbron was het vaak verboden om zich ’s nachts op straat te begeven: niet zozeer om zelf te zien, maar om gezien te worden.

In deze digitale expo maak je niet alleen kennis met duistere zaken die in het vroegmoderne Brabant aan het licht zijn gekomen, maar ook met enkele misdadigers die alsnog tegen de gerechtelijke lamp zijn gelopen.