Inbraak in het huis van De Walsés
De familie De Walsé bestond uit vader Jan De Walsé, moeder Anna Elisabeth Maris, en hun negentienjarige zoon, ook een Jan. Ze woonden samen aan de Schaffensepoort in Diest. Op zondag 10 oktober 1779 lag Jan ’s nachts te slapen op zijn zolderkamer toen hij om half twaalf werd gewekt door lawaai buiten op straat. Hij daalde de trap af en ging kijken aan de voordeur waar hij twee mannen aantrof: Berges, zijn buurman, en Martinus Hamels die een kamer huurde bij de familie De Walsé. “Wat is er te doen?”, vroeg Jan, en toen de mannen antwoordden, “besiet ur gelaesen eens”, zag Jan dat de ramen van het huis waren ingeslagen. De drie hoorden op dat moment andere mannen aankomen van aan de Schaffensepoort en Jan en zijn buurman trokken zich terug op de mesthoop achter het huis.
Het waren Petrus Verbiest en Bartholomeus Geerts die in de richting van het huis van de De Walsés liepen. Beiden waren overdag werkzaam als schoenmaker, maar hadden die nacht duidelijk andere plannen. Ze troffen Jan en zijn buurman aan op de mesthoop en zonder veel woorden te wisselen, geraakten de vier verwikkeld in een gevecht. Verbiest ging tekeer met in zijn rechterhand een ontbloot mes en in zijn linkerhand een stok. Ook Bartholomeus had een stok in de aanslag. Martinus Hamels snelde buurman Berges en de jonge Jan ter hulp. Daarop sloeg aanvaller Petrus Verbiest op de vlucht door de haag.
Ook Jan slaagde erin om te vluchten en liep richting de achterdeur van het huis waar zijn moeder en vader ondertussen waren buitengekomen. Moeder Anna was opgestaan toen ze haar zoon eerder die nacht de trap had horen afgaan. Na één blik op het schouwspel buiten, had ze haar man gewekt met de woorden: “Staet op. Sij slaegen onsen Jan doodt”. Vanuit de achterdeur zagen zij hun zoon Jan richting het huis vluchten. Ook huurder Martinus Hamels vluchtte het huis binnen.
De drie De Walsés trokken zich binnen terug en vader Jan vergrendelde de achterdeur, maar de daders gaven niet zo snel op. Ze sloegen met stokken en stampten met hun voeten tegen de buitendeur, totdat de grendel het uiteindelijk begaf. De Walsés zagen geen andere optie dan zich in de keuken te barricaderen, maar ook daar waren ze niet veilig. Inbreker Petrus slaagde erin de keukendeur te forceren en riep triomfantelijk "Wij slagen hier al uijt watter in is". De Walsés wierpen al hun kracht en gewicht in de strijd om de keukendeur dicht te houden. Pas na lange tijd lieten ze los om vast te stellen dat er niemand meer in huis was: Bartholomeus en Petrus waren gevlucht en het gezin de Walsé kwam er met de schrik vanaf.
Dat is alleszins hoe de gezinsleden de gebeurtenissen beschreven toen ze enkele dagen later ondervraagd werden door de schepenen van Diest. Ook de twee inbrekers Petrus Verbiest en Bartholomeus Geerts werden nadien aan een ondervraging onderworpen. Of ze al dan niet schuldig waren of schuldig bevonden werden, weten we niet. Eveneens tasten we in het duister over de reden waarom de delinquente schoenmakers het huis van het gezin De Walsé viseerden. Vaak had huisvredebreuk te maken met wraakgevoelens en boosheid tegenover de bewoners. Alleszins heeft de familie veel geluk gehad, want een dergelijke inbraak kon ook veel extremere vormen aannemen: soms werd de inboedel volledig kort en klein geslagen, werden de inwoners zelf vastgebonden en de vrouwen misbruikt. Gelukkig bleef dat lot de Walsés bespaard.